و بدان اي ملاي شيعه ! که شراب و شربت با هم فرق دارند و آنچه پيامبر نوشيد، شربت بود، اما در عربي، هم به شربت و هم به شراب،نبيذ، ميگويند ، آخر در کدام مدرسه درس خوانده اي که اين نکنه را هم نميداني؟
در حديثي صحيح داريم که پيامبر هم نبيذ مينوشيد ببين:
عن ابن عباس قال كان رسول الله صلى الله عليه وسلم ينبذ له نبيذ الزبيب من الليل فيجعله في سقاء فيشربه يومه ذلك والغد وبعد الغد فإذا كان من آخر الثالثة سقاه أو شربه فإن أصبح منه شيء أهراقه . ( سنن النسائي ) تحقيق الألباني :صحيح
از ابن عباس نقل شده كه بعضي از شب ها براي رسول الله نبيذ ( شربت ) كشمش درست ميكردند و در کوزه ميگذاشتند، ايشان همان شبانه روز ميل ميکردند و فردايش و پس فراديش نيز از آن ميخوردند اما در صبحگاه روز چهارم اگر از آن شربت چيزي باقي ميماند، بدور ميريختند.
پس ديدي اي عالم شيعه! اي بيسواد! که هر نبيذي شراب نيست و رسول الله صلي الله عليه وسلم براي ما بيان فرموده اند که کدام نبيذ حرام است. عن أبي موسى الأشعري رضي الله عنه: أن النبي صلى الله عليه و سلم بعثه إلى اليمن فسأله عن أشربة تصنع بها فقال ( وما هي ) . قال البتع والمزر فقال ( كل مسكر حرام ) صحيح بخاري
حضرت ابوموسي اشعري ميگويد رسول الله مرا به يمن ميفرستاد و پرسيد نوشيدني آنها چيست ؟ عرض کردم بتع ( آب عسل ) و مرز( آبجو)فرمودند : هر چيزي که مست کننده باشد حرام است
پس اي عالم شيعي!
آيا دانستي فرق را ؟
و اما نبيذ: از روايات صحيح ثابت است که خوردن نبيذ نه تنها حرام و مکروه نيست بلکه شربتي است که خود پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم از آن نوشيده اند و همينطور ديگر صحابه از جمله ابن عباس(رضي الله عنه) از آن مينوشيده و ابن مسعود که آن را حلال دانسته است.
اما در مورد طريقه حلت آن اختلافاتي وجود دارد و قول اجماع آن است که خوردن نبيذ حرام نيست ولي اگر اين خوردن به حدي باشد که باعث مستي گردد، آن وقت حد بر آن شخص جاري ميشود، همانطور که استفاده ترياک به اندازه نيازدارويي(3) چون ضرري ندارد، اشکالي ندارد ولي اگر استفاده از آن به اندازه اي باشد که موجب زيانهايي بر بدن گردد حرام و گناه است.ولي در مورد خمر اينگونه نيست و ذره اي از آن حرام و مستوجب حد است ، حتي اگر ذره اي از آن را با چيزي خلط کنند نيز حرام است. اين ادعاي ما شبيه سخن عالم شيعي ، " شيخ محمد حسن نجفي " است که در جواهر الکلام(4) ميگويد:
(به اختصار)در خمر کم و زيادش فرق نميکند اگر يک جرعه از خمر هم بنوشد حد ميخورد اما در نبيذ اين جور نيست بايد سکرآور باشد به قدري بخورد که مست بشود تا حد واجب شود و ما ديروز عبارت مرحوم صدوق را كه قائل به تفصيل بود مطرح كرديم.
و روايتي نيز به اين شکل نزد اهل تشيع موجو است:
صحيحهي ابي الصباح کناني (5) عن ابي عبدالله (عليه السلام) » از امام سوال کردم چه نظر مي دهيد، اگر شارب نبيذ را دستگيرش کردند اما با خوردن نبيذ مست نشده بود. حكم چيست؟ (أيجلد قال لا) امام فرمود نه حد نمي خورد.
و دکتر سيد سابق در کتاب فقه السنة خود به نقل از بداية المجتهد ابن رشد اينگونه مينويسد:
و اتفاق كردهاند بر اينكه " نبيذ"خوردن مادامي كه شدت طرب و مستي “خمر” در آن پديد نيايد حلال است چه پيامبرصلي الله عليه و سلم فرموده است:" فانتبذوا، وكل مسكر حرام [از نبيذاستفادهكنيد ولي هر چيزيكه مست كننده باشد حرام است]".
و ثابت شده استكه پيامبر صلي الله عليه و سلم "نبيذ"ميساخت وآب ميوه ميگرفت و در روزهاي دوم و سوم آن را ميريخت. و درباره دو مسئله با هم اختلاف كردهاند، يكي درباره ظروفيكه درآنها " نبيذ "ساخته ميشود و بعمل ميآيد. و دوم درباره ساختن " نبيذ "از دو چيز مانند دو نوع خرماي “بسر” و “رطب” و “خرما” و “موي(6)
(5 - وسائل الشيعه الحر العاملي ، ج28، ص224، باب 4 از ابواب حد مسکر، ح4 ،چاپخانه :مهر، قم
6 - بسر: غوره خرما ؛ رطب: خرماي تازه ؛ تمر: خرما ؛ مويز: انگور خشك شده)
شيخ طوسي در مورد نبيذ ميگويد:
« ولا بأس بشرب النبيذ غير المسكر، وهو أن ينقع التمر أو الزبيب ثم يشربه وهو حلو قبل أن يتغير»(7)
و اما رواياتي که حلال بودن نبيذ را ميرساند:
احمد از بكر بن عبداللَّه روايت نموده، كه اعرابي به ابن عباس (رضى اللَّه عنهما) گفت: چرا آل معاويه شربت آب و عسل مى دهند، و آل فلان شير مى دهند، و شما شربت نبيذ مى دهيد؟ آيا اين بر اثر بخل تان است، يا نيازمندى داريد؟ ابن عباس پاسخ داد: نه ما بخيل هستيم و نه هم نيازمندى داريم، ولى پيامبر خدا ص روزى كه اسامه بن زيد نيز در عقبش سوار بود، آمد و نوشيدنى خواست و ما از اين - يعنى شربت نبيذ - به او داديم، و او از آن نوشيد و گفت: «خوب كرديد، اينطور بسازيد!»(8)
از جعفربن تمام روايت است، كه گفت: مردى نزد ابن عباس (رضى اللَّه عنهما) آمد و گفت: درباره اين آب كشمش كه براى مردم مى دهيد چه فكر مى كنى؟ آيا اين سنتى است، كه از آن پيروى مى كنيد، يا اينكه اين را از شير و عسل بر خود آسانتر(ارزانتر) مى بينيد؟ ابن عباس گفت: پيامبر خدا ص نزد عباس در حالى آمد كه وى به مردم نوشيدنى مى داد، و گفت: «به من نوشيدنى بده، آن گاه عباس كاسه هاى بزرگى از نبيذ را خواست، و كاسه اى از آن ها را براى رسول خدا ص داد و او نوشيد، و گفت: «خوب كرديد، اينطور بسازيد!» ابن عباس مى گويد: بنابراين خوشم نمى آيد كه اين شربت نبيذ برايم به شربت عسل و شير تبديل شود، البته به خاطر قول رسول خدا صلي الله عليه و سلم، : «خوب كرديد اينطور بسازيد